8 bin 372 Müslüman Boşnak’ın 1995 yılında Sırplar tarafından acımasızca öldürüldüğü Srebrenitsa Soykırımının 21. yılında hayatını kaybedenler bugün yapılan anma töreni ile bir kez daha anıldı. Katliamda hayatını kaybeden 8 bin 372 kişiden sadece 7 bini bulundu. Bugüne kadar toprağa verilen kurbanların sayısı 6 bin 377’ydi. Bu yıl kimliği tespit edilen 127 cenaze daha toprağa verildi. Katliamdan bu yana hâlâ izi bulunamayan bin 372 kişi var.
Birçok kadın ve küçük yaştaki çocuklar da katliamda öldürülürken Sırp ordusunun dışında "Akrepler" olarak tanınan Sırbistan özel güvenlik güçlerinin de katliama katıldığı belgelerle kanıtlandı. Srebrenitsa katliamı II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da gerçekleşen en büyük toplu insan kıyımı olarak ve Avrupa’da hukuki olarak ilk kez belgelenen soykırım olarak kayıtlara geçti.
KATLİAMIN GELİŞİMİ
Yugoslavya’nın çöküşü üzerine 1992 yılında Sırpların Bosna’da başlattıkları soykırımın ardından bölgeye zoraki olarak müdahale eden Birleşmiş Milletlerin güvenli bölge ilan ettiği 6 bölge arasında Srebrenitsa da bulunmaktaydı. Savaştan önce nüfusu 24 bin civarında olan kentin nüfusu diğer bölgelerden gelen göçlerle 60 bin civarına gelmişti. Artık Srebrenitsa ’açlık’ ve ’hastalıklar’ ile mücadele eden bir yere dönüşmüştü. Üstelik Boşnakların ellerindeki silahlar da BM Barış Gücü tarafından koruma gerekçesiyle toplanmıştı.
1992 Bosna Savaşı’ndan sonra Sırbistan, Bosna-Hersek’in stratejik alanı haline geldi. Özellikle ülkenin doğu tarafı Avrupa Birliği tarafından yasak bölge ilan edildi. Bu bölge içinde Sırbistan’ın o zamanki başkenti Srebrenitsa da vardı. Bu da Bosna Hersek Silahlı Kuvvetleri için bir fırsat olarak değerlendirildi. Ayrıca Bosna Hersek’in bütün maddi varlığı olan en büyük maden ocakları da ülkenin tek geçim kaynağıydı. Bu da Sırplar için bir araç olarak değerlendirildi. Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu ve Sırp zulmüne karşı yetersiz imkânlarla karşı koymaya çalışan Srebrenitsa’nın Tanjarz Kırsalı’nda tam 10 bin kişiyi esir alan askeri grup, Srebrenitsa katili Ratko Mladiç’in emriyle esirleri öldürmeye başladı.
ÇOLUK ÇOCUK KATLETTİLER
11 Temmuz 1995 günü Sırp katil General Ratko Mladiç silahlarından arındırılmış kente hiç zorlanmadan girdi. Sonra da Sırp askerler Müslüman Boşnakları çocuk ve kadın demeden yollarda, dağlarda katlettiler. Sırp askerler cesetlerin kimlikleri tespit edilmesin diye cesetleri parçalayarak sayıları 64’ü bulan toplu mezarlara gömdüler. Sırp vahşeti Avrupa’dan yüz bularak doruğa çıktı ve tam 5 gün süren katliamda 8 bin 300 kişi öldürülürken kalan 2 bin 700 kişi de serbest bırakıldı.
Uluslararası Savaş Suçluları Mahkemesi tarafından Srebrenitsa Soykırımı’ndan dolayı aranan, yargılanan ve mahkum olan Sırp katil üst subaylar ve siyasilerin arasında, Momcilo Krajisnik, Bilyana Plavsiç, Ratko Mladiç ve Zdravko Tolimir’in isimleri bulunuyor.