Darbe girişiminin ardından tüm ülkede Olağanüstü Hâl ilan edildi. Erdoğan’ın yaptığı açıklamada, "MGK olarak yaptığımız kapsamlı değerlendirme sonunda, darbe girişiminde bulunan terör örgütünün tüm unsurları ile ve süratle bertaraf edilebilmesi için ülkemizde anayasamızın 120. maddesi uyarınca OHAL ilan edilmesini hükümete tavsiye etme kararı aldık. Bakanlar Kurulu bu tavsiye doğrulusunda Türkiye’de üç ay süreyle OHAL ilan edilmesini kararlaştırdı. Bilindiği gibi anayasamızın 120. maddesi ülkede demokrasiyi, temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik şiddet hareketleri olması durumunda OHAL ilan edilmesine imkan sağlıyor. OHAL ilanının amacı ülkemizde demokrasiye, hukuk devletine, vatandaşlarımızın hak ve özgürlüklerine yönelik bu tehdidi ortadan kaldırmak için gereken adımları en etkin ve hızlı bir şekilde atabilmektir. Bu uygulama kesinlikle demokrasiye, hukuka ve özgürlüklere karşı değildir. " dedi.
27 Ekim 1983 tarihinde yürürlüğe giren 2935 sayılı Olağanüstü Hâl Kanunu (OHAL) , "Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde" ilan edilebiliyor.
OHAL ilan edildiğinde anayasanın 120.maddesinde yönetimin yetkileri şu şekilde sıralanıyor;
"- Belirli yerlerde yerleşimi yasaklamak, belirli yerlere girişi, buralardan çıkışı sınırlamak, belli yerleşim yerlerini boşaltmak veya başka yerlere nakletmek.
- Öğrenime ara vermek, yurtlara süreli veya süresiz olarak kapatmak.
- Gazino, lokanta, birahane, meyhane, sinema, tiyatro ve benzeri eğlence yerlerini, otelleri, konaklama tesislerini denetlemek, bunların açılma-kapanma zamanını tayin etmek ve bu yerleri olağanüstü halin icaplarına göre kullanmak.
- Tüm haberleşme araç ve gereçlerinden yararlanmak, geçici olarak el koymak.
- Tehlike arz eden binaları yıkmak. Zaruri ihtiyaç maddelerinin dağıtımını düzenlemek.
- Temel ihtiyaçlarla ilgili tedbir almak. Bunları depolayın, fahiş fiyatla satanları için kapatma dahil önlem almak.
- Kara, deniz ve hava trafik düzenine ilişkin tedbirleri almak, ulaştırma araçlarının bölgeye giriş ve çıkışlarını kayıtlamak veya yasaklamak.
Sokağa çıkma yasağı
- Sokağa çıkmayı sınırlamak veya yasaklamak.
- Belli yerlerde veya belli saatlerde kişilerin dolaşmalarını ve toplanmalarını, araçların seyirlerini yasaklamak. -
- Kişilerin; üstünü, araçlarını, eşyalarını aratmak ve bulunacak suç eşyası ve delil niteliğinde olanlarına el koymak.
- Kimlik belirleyici belge taşıma mecburiyeti koymak.
- Gazete, dergi, broşür, kitap, el ve duvar ilanı ve benzerlerinin basılmasını, çoğaltılmasını, yayımlanmasını ve dağıtılmasını, bunlardan olağanüstü hal bölgesi dışında basılmış veya çoğaltılmış olanların bölgeye sokulmasını ve dağıtılmasını yasaklamak veya izne bağlamak; basılması ve neşri yasaklanan kitap, dergi, gazete, broşür, afiş ve benzeri matbuayı toplatmak.
- Söz, yazı, resmi, film, plak, ses ve görüntü bantlarını ve sesle yapılan her türlü yayımı denetlemek, gerektiğinde kayıtlamak veya yasaklamak.
- Hassasiyet taşıyan kamuya veya kişilere ait kuruluşlara ve bankalara, kendi iç güvenliklerini sağlamak için özel koruma tedbirleri aldırmak veya bunların artırılmasını istemek. Her nevi sahne oyunlarını ve gösterilen filmleri denetlemek, durdurmak veya yasaklamak.
- Ruhsatlı da olsa her nevi silah ve mermilerin taşınmasını veya naklini yasaklamak.
- Her türlü cephaneler, bombalar, tahrip maddeleri, patlayıcı maddeler, radyoaktif maddeler veya yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı eczalar veya diğer her türlü zehirler ve boğucu gazlar veya benzeri maddelerin bulundurulmasını, hazırlanmasını, yapılmasını veya naklini izne bağlamak veya yasaklamak. Kamu düzeni veya kamu güvenini bozabileceği kanısını uyandıran kişi ve toplulukların bölgeye girişini yasaklamak.
Toplantı ve gösteri
- Güvenliklerinin sağlanması gerekli görülen tesis veya teşekküllerin bulunduğu alanlara giriş ve çıkışı düzenlemek, kayıtlamak veya yasaklamak,
- Kapalı ve açık yerlerde yapılacak toplantı ve gösteri yürüyüşlerini yasaklamak, ertelemek, izne bağlamak, izne bağladığı her türlü toplantıyı izletmek, gözetim altında tutmak veya gerekiyorsa dağıtmak.
- İşçi çıkartmalarını işverenin de durumunu dikkate alarak üç aylık bir süreyi aşmamak kaydıyla izne bağlamak veya ertelemek.
- Dernek faaliyetlerini; her dernek hakkında ayrı karar almak ve üç ayı geçmemek kaydıyla durdurmak.
- Anayasanın 121. maddesine göre, suçluların eylemin ardından başka ülkeye geçmesi halinde ilgili ülkenin onayıyla sınırötesi operasyon yapmak.
- OHAL’in koordinasyon görevi Başbakan veya ilgili bakanlıkça sağlanacak.
- Bunun için ilgili bakanlıkların temsilcileriyle Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu kurulacak. Kurulun görevleri yönetmelikle belirlenecek. Bölgelerde, bölge valileri atanacak ve buralarda olağanüstü hal kurulu oluşturabilecek. İllerde de olağanüstü hal büroları kurulabilecek.
- Alınan kararlar yayın araçlarıyla ya da sözlü olarak duyurulabilecek.
- OHAL kapsamında kullanılan mallarla ilgili olarak çalışanlara belge verilecek ve bunun karşılığı ödenecek. Geçici süre ile taşıtlara ve mallara el konulabilecek.
Şiddet olayları
- Bölge valileri şiddet olaylarını emrindeki kuvvetler ve kolluk kuvvetleriyle bastırabilecek. Yeterli gelmezse bölgedeki en büyük askeri komutanlıktan yardım istenecek. Komutanlıklar bunu hemen yerine getirmek zorunda olacak.
- Bölge valisi ile ilgili komutan kolluk güçleriyle askerin ortak çalışmasını sağlayacak.
- İl valileri de bastıramadıkları olaylarda bölge valisinden yardım isteyebilecek.
Silah yetkisi
- Kolluk güçleri ile görev verilen özel kolluk kuvvetleri ve TSK mensupları görevlerini yaparken silah kullanmayı gerektiren koşullarda silah kullanma yetkisine sahip olacak.
- Teslim ol emrine itaat edilmemesi, karşılık verilmesi veya meşru müdafaa hallerinde doğruca ve duraksanmadan ateş edilebilecek.
- Silah kullananlarla ilgili olası soruşturmalar tutuksuz yürütelecek.
- Bölge valileri silah kullanma yetkisi ile ilgili olarak emir yayımlayabilecek.
- Özel maksatla telaş ve heyecan doğuracak asılsız haber yayanlar 3 aydan 1 yıla kadar hapis ve 5 bin liradan az olmamak üzere ağır para cezası verilebilecek.
- Yabancılarla anlaşarak ya da basın yoluyla bu suç işlenirse ceza artacak.
- Vali, tedbirlere aykırı hareket edenleri, emirleri dinlemeyenleri, istekleri yerine getirmeyenleri, sahte kimlik bildirenleri 1 aydan 6 aya kadar cezalandırabilecek.
- Bölge valisi görevlerini yapmayan memurlara disiplin cezası verebilecek.
- Bu kanunla verilen yetkilerle ilgili açılan davalarda yürütmenin durdurulması kararı verilemeyecek.
- Kanunun nasıl uygulanacağı konusunda yönetmelik çıkartılacak.