Savaşların tarihsel arka planını ve toplumlar üzerindeki etkilerine yönelik belgeleri toplamayı, saklamayı ve günümüze mümkün olan en güçlü şekilde sunmayı hedefleyen Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un da yer aldığı törenle açıldı.
Törene, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, Vali İlhami Aktaş, Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Ak Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, AK Parti Çanakkale Milletvekili Jülide İskenderoğlu, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, daire müdürleri, siyasi partilerin temsilcileri ile sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri ve vatandaşların katıldı.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy burada yaptığı konuşmada, “Kurtuluş Savaşı’mızın dönüm noktalarından birini oluşturan Çanakkale, ülkesini 7 düvele karşı savunurken Mehmetçik’in şanlı bir destan yazdığı Çanakkale, tüm dünyanın “Çanakkale Geçilmez” sözleriyle hafızasına kazıdığı Çanakkale… Böylesine kahraman bir milletin evladı olmaktan büyük onur duyduğumu dile getirerek sözlerime başlamak istiyorum. Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi’nin açılışında sizlerle birarada olmaktan mutluluk duyuyorum, hepinize “Hoşgeldiniz” diyorum… Bizler necip milletimizin varoluş destanının yazıldığı, Çanakkale kara ve deniz savaşların en ince ayrıntısına kadar incelenmesi, araştırılması ve gelecek kuşaklara en doğru şekilde aktarılması için bir merkez kurulması gerektiğini düşündük. Hemen harekete geçtik. Yaptığımız istişareler neticesinde Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığımız 1800’lü yıllarda yapılan ve önce konak devamında sıhhiye binası olarak kullanılan tarihi binanın bu yönde değerlendirilebileceği görüşünü bildirdi. Bunun üzerine vakit kaybetmeksizin bu tarihi binanın restorasyonuna başladık. Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığımız restorasyon çalışmalarını titizlikle yürüttü. Binanın restorasyonun tamamlanmasının ardından Çanakkale kara ve deniz savaşları ile ilgili günümüze kadar yayınlanmış yazılı, görsel ve işitsel bilgi, belge ve dokümanlar temin edilerek merkeze nakledildi. Buranın çok çok kapsamlı bir araştırma merkezi haline gelmesi için her türlü adımı attık. Araştırma Merkezinde ayrıca; Osmanlı Türkçesi, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerindeki 5 binin üzerinde kaynak ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arşivinde Çanakkale’ye ilişkin arşiv belgeleri toplandı. Ayrıca bugüne kadar çok az kişinin elinde olan arşivler de bu araştırma merkezine kazandırıldı. Tüm bu hazırlıkların neticesinde; araştırmacıların rahatlıkla çalışabileceği, çalışmalarını sürdürebileceği bir ortam sağlandı. Kütüphane, arşivler ve kitaplar dijital hale getirildi. Yapılan iş çok içimize sindi… Bu çerçevede eserlerin bu önemli merkeze kazandırılmasında büyük emekleri olan Uğural Vanthoft, Haluk Oral ve Şahin Aldoğan’a teşekkürü bir borç biliyoruz. Dünya tarihine, Türklerin kahramanlık mücadelesini bir kez daha altın harflerle yazdıran bu dönemin araştırılması, doğru anlatılması için ne gerekiyorsa yapmaya da hazırız…
Bugün bizleri mutlu eden iki program için Çanakkale’deyiz… Troya Kültür Yolu Festivali için geldiğimiz Çanakkale’de böylesine önemli bir merkezimizi de açıyor olmanın gururunu yaşıyoruz. Ülkemizin kültür ve sanat hayatını zenginleştirmek için yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Çanakkale’de gerçekleştirdiğimiz Troya Festivalinde 1000’den fazla sanatçının katılımıyla, 100’den fazla etkinlik sanatseverlerle buluşacak. Çanakkale’de ayrıca tarihle sanatı biraraya getirdik. Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığının sorumluluğunda olan Anadolu Hamidiye Tabyası, Kilitbahir Kalesi gibi mekanlarda da etkinlikler gerçekleştirilecek. Anadolu Ateşi Dans Grubu, “Troya” gösterisini bu festival çerçevesinde sergileyecek. Troya Müzesindeki 3 Tenör konseri kaçırılmaması gereken konserlerden biri olacak. 6 ülkeden yabancı tur operatörleri ‘anı dalışı’ gerçekleştirecek. Seyir Yardımcıları ve Deniz Haritaları Sergisi sanatseverlerin beğenisine sunulacak. 57. Alay Senfonisi’ne gidilmesi benim herkese tavsiyem. Sonra “Rüzgarın Demir Atlıları Troya’ya Sürüyor” başlığı ile bisiklet platformu 35 kilometre pedal çevirerek Troya Antik Kentine ulaşacak. Çocuklarımız için de birbirinden güzel etkinlikler planladık. “Neşeli Pabuçlar”, “Sihirli Şapkalar Atölyesi”, “Evrim Ölçer ile Masal Tiyatrosu” ilk aklıma gelen etkinlikler… Ben hem Çanakkaleliler hem de civar illerden gelenlerin tüm etkinlikleri beğeni ile izleyeceğine eminim. Festival kapsamında burada “Çanakkale Şehitlerine Hat Sanatı Sergisi”, “Gazavatnameler Işığında Türk Minyatür Sanatı İle Anafartalar Zaferi Sergisi” ile “1915'ten Emirler, Raporlar, Hatıralar Kurşuna Menzil, Askere Cesaret Sergisi” açılacak. Bu merkez aynı zamanda Çanakkale Ruhunu gelecek nesillere de taşıyacak. Bu merkeze araştırmacılarımız kadar gençlerimizin de gelmelerini canı gönülden isterim. Bu duygularla Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi’nin hizmete açılmasında emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi’nin vatana ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm Milli Mücadele Kahramanlarımızı, rahmet ve minnetle anıyorum. Ruhları şad, mekanları cennet olsun” dedi.
MERKEZDE NELER VAR?
Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezinde; ABD, Danimarka, İsveç, Belçika, İsviçre, Hollanda gibi Çanakkale Savaşı’na katılmamış ülkelerde yayınlanan kitaplardan, savaşın tarafı olmuş Newfoundland (Kanada), Malta, Hindistan, Cezayir gibi ülkelerden 1915 tarihinden itibaren 16 farklı dilde yayınlanmış 4541 kitap, 1000’i aşkın süreli yayın bulunuyor. Osmanlıca eser, belge, harita, fotoğraf, fotoğraf albümü, kartpostal, foto-kartpostal, kartvizit ve pul gibi yazılı/basılı kaynaklarla birlikte Çanakkale Savaşı’na katılan askerlerin hayatta iken yayınladıkları ithaflı hatırat kitaplar, orijinal yazılı ve imzalı fotoğraflar da en nadide parçaları teşkil ediyor. Araştırma Merkezi, Çanakkale Muharebeleri esnasında başta Mustafa Kemal Atatürk tarafından yazılan ve imzalanan emirler, muharebelerin seyrini değiştiren subaylardan 27. Alay Komutanı Mehmet Şefik Aker ile Halis Ataksor’un imzalı raporları ve savaşa dair günlükleri, muharebelere bizzat katılan Türk asker ve subaylarının yazdığı mektuplar, hatıratlar, muharebe alanına dair çizimler ve krokiler, muharebe alanından alınmış fotoğraflar ve albümler, kartpostallar, belgeler, kartvizitler, savaşa katılan askerlerin ve subayların fotoğrafları ile coğrafi bilgi sistemi üzerinde koordinatlandırılmış 353 harita da dahil olmak üzere tarihsel değeri olan 4,634 adet arşiv materyali arşiv ve kütüphane otomasyon sistemi üzerinden kullanıcıların hizmetine açtı.